ZINnig

Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is de meest voorkomende ontwikkelingsstoornis bij kinderen. Kinderen met TOS hebben moeite met praten en met het begrijpen van de ander. Het doel van het project ZINnig is om de zorg en begeleiding voor kinderen met TOS te verbeteren, zodat zij beter kunnen participeren in onze talige maatschappij. ZINnig richt zich op kinderen met TOS van 7 tot 10 jaar met grammaticale problemen. Voor deze doelgroep bestaan nog weinig therapiematerialen en -programma’s. Logopedisten geven aan dat er onvoldoende behandelmateriaal is voor deze leeftijdsgroep om de grammaticale problemen te remediëren. Daarnaast zijn bestaande diagnostische instrumenten niet altijd toepasbaar in de klinische praktijk, bijvoorbeeld omdat het gebruik te tijdsintensief of te complex is.
Om de kwaliteit van de grammaticale behandeling van kinderen met TOS van 7-10 jaar te verbeteren zijn er in het project ZINnig enerzijds hulpmiddelen ontwikkeld om verantwoord grammaticale doelen te kiezen bij deze kinderen door spontane taalanalyses en digitale middelen daarbij beter beschikbaar te maken. Anderzijds is een prototype voor een bruikbaar therapieprogramma ontwikkeld voor de behandeling en monitoring van grammaticale problemen van kinderen met TOS tussen 7-10 jaar. Aanvullend is een Beslisboom opgesteld voor het opstellen van behandeldoelen samen met het kind.
Dit heeft geleid tot:
- (een prototype van) de webapplicatie SponTaal voor het uitvoeren van spontane taalanalyse (STA) en het opstellen van behandeldoelen
- de (digitale) Handreiking Spontane Taalanalyse van Kindertaal. Deze handreiking dient als een naslagwerk en bevat videovoorbeelden. De Handreiking is beschikbaar op de website www.zinnig.hu.nl.
- een training Spontane Taalanalyse voor logopedisten
- therapiemateriaal dat bestaat uit de serious game WaanZINnig en bijbehorend concreet materiaal
- Werkdocument Doelen opstellen samen met kinderen, ook beschikbaar via www.zinnig.hu.nl.
Deze producten zijn in nauwe samenwerking en cocreatie met de deelnemende logopedisten ontwikkeld en er zijn twee bruikbaarheidstudies uitgevoerd, zowel met de webapplicatie SponTaal als met de serious game WaanZINnig.
Over de resultaten worden drie publicaties voorbereid:
- Artikel in Stem-, Spraak- en Taalpathologie: Grammaticale ontwikkeling bij Nederlandstalige zich normaal ontwikkelende kinderen en kinderen met TOS van 7-10 jaar.
- Artikel over samenwerking lectoraten Betekenisvol Digitaal Innoveren en Logopedie bij het ontwikkelen van digitale middelen voor de zorg.
- Artikel Child Language Teaching & Therapy over het identificeren van barrières en faciliterende factoren voor het gebruik van STA.
ZINnig heeft de eerste prijs van de Raak Award 2020 gewonnen voor het beste RAAK project.

Een taalontwikkelingsstoornis is de meest voorkomende ontwikkelingsstoornis bij kinderen. Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) betekent dat je moeite hebt met praten en met het begrijpen van de ander. In iedere Nederlandse schoolklas zitten gemiddeld twee kinderen met TOS. Taalproblemen hebben een grote impact op het dagelijks functioneren van een kind. Al op heel jonge leeftijd is er miscommunicatie met ouders en broertjes en zusjes. Hierdoor kunnen gedragsproblemen en faalangst ontstaan. Op school ontstaan leerproblemen omdat het onderwijs gebaseerd is op leren via mondelinge en schriftelijke (talige) instructie. Kinderen met TOS ervaren minder schoolsucces, hebben minder vriendjes, en jongvolwassenen verliezen vaker hun baan. Een van de hardnekkigste symptomen van TOS is het zeer zwak formuleren van zinnen. De incorrecte zinsbouw en grammatica zorgen voor onbegrip bij de luisteraar. Professionals die kinderen met TOS begeleiden, erkennen het belang van therapie gericht op dit taalaspect; zij ervaren hier echter ook grote handelingsverlegenheid. Ze geven aan dat er onvoldoende behandelmateriaal is om zinsbouw en grammatica te remediëren, daarnaast zijn bestaande instrumenten niet altijd toepasbaar in de klinische praktijk, bijvoorbeeld omdat het gebruik te tijdsintensief of te complex is. Om deze problemen op te lossen, is samen met behandelaars in het mkb-logopedie het consortium ZINnig opgezet. Het consortium bestaat uit experts op het gebied van taal en technologie: kindertaal, taalpathologie, speciaal onderwijs, logopedie en taaltherapie, ICT en webdesign. Het doel van het consortium is om de zorg en begeleiding voor kinderen met TOS te verbeteren zodat zij beter kunnen participeren in onze talige maatschappij. Om dit doel te bereiken levert dit project 1) kennis over mijlpalen in grammatica, 2) best-practices en een digitale applicatie voor taalanalyse, 3) een nieuw therapieprogramma. De tools worden in co-design met het mkb ontwikkeld waarbij slimme technologie wordt ingezet zodat monitoring van taalvaardigheid van kinderen, efficiënt en doelgericht uitgevoerd kan worden.