© 2024 SURF
Uit het RAAK MKB project VR for Diversity zijn maar liefst drie Virtual Reality producties voortgekomen.
Daarmee werd niet alleen de onderzoeksvraag over interactie in VR in verschillende richtingen verkend,
maar werd ook het thema Diversity op verrassende manieren ingevuld. Zo kwamen achtereenvolgens
gender(on)gelijkheid, LHBTIQ+ en ‘age-diversity’ aan bod.
Deelnemers aan het onderzoek leverden daarmee niet alleen data voor onze studies, maar kregen
er ook iets voor terug. Inzicht in gender-ongelijkheid in het design van alledaagse producten was een
belangrijk thema in de VR-ervaring Amelia’s Dream, dat ook als eerbetoon diende aan de befaamde
vliegenier en voorvechtster op het gebied van vrouwenrechten, Amelia Earhart.
Ook studenten bleken geïnspireerd te worden door het thema diversiteit. De internationale studenten
van de Master Digital Design maakten een bijzonder LHBTIQ+ VR-museum dat handelt over de diverse
issues waarmee leden van ‘Rainbow-community’ te maken krijgen. Dit project werd enthousiast opgepakt
door de Pride werkgroep aan de HvA en tot thema gekozen voor de Pride Academy lezing 2022. Een derde
ervaring werd geproduceerd door studenten van de minor Immersive Environments, die ouderen en minder
validen met het liefdevolle Amstelpark VR voor Senioren de mogelijkheid bieden om in VR een rit met het
treintje door het Amstelpark te maken.
Ook aan industriepartners en de academische omgeving is VR voor Diversity niet onopgemerkt
voorbijgegaan, zoals onder meer blijkt uit de succesvolle presentaties op de Immersive Tech Week
(voorheen VR Days). Het project heeft vijf peer-reviewed publicaties voorgebracht over interactie en
storytelling voor VR en uitnodigingen voor presentaties op conferenties over de hele wereld laten zien hoe
relevant het onderwerp ook op internationaal niveau wordt gevonden. Tot slot toonde ook de uitnodiging van
de Europese Gemeenschap om mee te praten over de toekomst van de VR/AR-industrie in Europa de
impact van dit project overtuigend aan.
Er bestaat groeiende belangstelling bij musea, goede doelen en grote festivals voor Virtual
Reality. Deze instellingen hebben vaak interesse voor complexere interactieve VR-installaties
met een duidelijke persuasieve intentie, zoals attitude- of gedragsverandering bij het publiek.
Dit onderzoeksvoorstel richt zich op de ontwikkeling van een ‘grammatica’ voor het
ontwerpen van interactieve VR installaties die zich richten op ‘reflection’ en ‘persuasion’.
Uitgangspunt daarvoor is het ‘model for dimensions of interaction in VR’ dat in een eerder
Raak MKB project is ontwikkeld. Het model beschrijft vier verschillende vormen van interactie
in VR. Met dit onderzoek wordt een belangrijke nieuwe stap gezet door het conceptuele
model te concretiseren en te onderzoeken in hoeverre deze ingezet kunnen worden voor de
doelen persuasion en reflection. In hoeverre kunnen interactieve design elementen bijdragen
aan het effect van VR als ‘perspective shifter’?
In Fase 1 wordt het conceptuele model ingekleurd door een analyse van interactie strategieën
in bestaande VR-installaties. De analyse van de installaties wordt vergezeld door interviews
met de makers waarbij gevraagd wordt naar hun motief voor de implementatie van deze
interactieve elementen en hun reflectie daarop.
In Fase 2 worden de aldus verkregen inzichten en hypothesen gekoppeld aan theorie over
media effecten, toewerkend naar een format voor VR als perspective shifter.
Dit format vormt de basis voor Fase 3, waarin in samenwerking met kennispartners een
concept voor een VR installatie met het thema VR for Diversity wordt ontwikkeld. Deze
installatie wordt geproduceerd door één van de consortiumpartners en zal ingezet worden
voor een serie experimenten waarmee wordt nagegaan hoe VR als perspective shifter kan
dienen en welke rol interactieve (verhaal)elementen daarbij kunnen spelen.
Parallel aan het onderzoekstraject worden experts meetings en workshops georganiseerd en
zal de verkregen kennis worden bestendigd binnen onderwijsafdelingen aan de Hogeschool
van Amsterdam en Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.