Vitale Infrastructuur in de Veerkrachtige Delta

Het RAAK Publiek project Vitale infrastructuur in de veerkrachtige delta is een praktijkgericht onderzoek naar uitval van vitale infrastructuur in Zeeland als gevolg van een overstroming. Overstromingen en uitval van vitale infrastructuur zoals elektriciteit, gas, drinkwater, telecom, transport, enzovoorts leiden tot maatschappelijke ontwrichting die verder strekt dan het overstroomde gebied alleen.
In het project heeft de gemeente Reimerswaal als casus gefungeerd. Reimerswaal ligt grotendeels in dijkring 31.Dit is het gebied tussen het Schelde-Rijn kanaal en het kanaal door Zuid-Beveland en is een doorvoergebied richting het westelijk gelegen deel van Zuid-Beveland en Walcheren.
In het project is generieke kennis ontwikkeld over alle relevante vitale infrastructuur sectoren en de kwetsbaarheid bij overstromingen. Vervolgens zijn analyses uitgevoerd met overstromingsscenario’s onder verschillende extreme omstandigheden voor de casus Reimerswaal. Omdat de analyses grote hoeveelheden geodata omvatten is de online tool ‘Vitale Assets’ ontwikkeld, waarmee uitval op kaart gevisualiseerd kan worden. Assets (bv., een hoogspanningsstation) kleuren rood (uitval), oranje (onzeker) of groen (geen uitval) op een kaart afhankelijk van de geactiveerde overstromingsscenario’s.
Door middel van diverse casestudies door studenten en workshops met de beroepspraktijk is deze kwetsbaarheidsanalyse in de praktijk gebracht en zijn handelingsperspectieven besproken ter versterking van de veerkracht. In een online omgeving is de ontwikkelde kennis samengebracht en ingebed in de Delta Expertise Wiki (www.deltaexpertise.nl/wiki/index.php/VI_Waterveiligheid_en_vitale_infrastructuur_in_Zeeland_VN).
Hiermee kunnen beheerders voor de casus Reimerswaal beoordelen welke assets bij overstromingen uitvallen, welke cascade effecten optreden en wat het handelingsperspectief (pro-actie, respons en/of herstel) is om maatregelen te nemen. De wiki bevat ook de generieke kennis, ontwikkelde methode en handelingsperspectieven die te gebruiken zijn in andere overstromingsgevoelige gebieden in Nederland. Op basis van de toepassing op de pilot Reimerswaal is er vanuit het werkveld de vraag gekomen de tool Vitale Assets door te ontwikkelen voor andere gebieden.

Voor het project Vitale Infrastructuur in de Veerkrachtige Delta is een consortium opgericht bestaande uit HZ University of Applied Sciences (penvoerder), Provincie Zeeland, gemeente Reimerswaal, Veiligheidsregio Zeeland, Rijkswaterstaat Zee & Delta, Waterschap Scheldestromen en kennispartner Deltares. Dit consortium heeft als doelstelling nieuwe kennis te ontwikkelen over cascade-effecten door het wegvallen van vitale infrastructuur bij een overstroming en maatregelen in pro-actie, respons en herstel fase te ontwikkelen om daarmee de betrokken professionals te helpen de veerkracht van de samenleving te vergroten.
Dit onderzoek is maatschappelijk relevant vanwege de toenemende kans op overstromingen (hevige regenbuien en zeespiegelstijging). Het ontbreken van kennis over cascade-effecten in vitale sectoren als gevolg van een overstroming en onvoldoende verankering in het waterveiligheidsbeleid (meerlaagsveiligheid) kan leiden tot grote maatschappelijke verstoringen. Praktijkgericht onderzoek op basis van een integrale resilience benadering naar deze cascade-effecten en impact op de samenleving is dan ook nieuw. In de periode van 01-02-2017 t/m 31-01-2019 wordt onderzoek verricht met behulp van:
• Kwalitatieve methoden (deskresearch, interviews, case Reimerswaal)
• Modellering via CIrcle en 4+1resilience model
• Workshops en validatiesessies
• Simulaties van overstromingen en testen maatregelen

Het onderzoek resulteert in een handboek waarmee professionals die werken in de 2e en 3e laag van meerlaagsveiligheid weloverwogen keuzes kunnen maken over inzet van maatregelen in pro-actie, respons en herstel fase. Deze maatregelen komen beschikbaar in een online experimenteer-leer-en-werkomgeving waar beroepspraktijk en onderwijs deze in samenhang kunnen testen.

Het onderzoek sluit aan bij de Kennis- en innovatieagenda Delta Technologie van Topsector water en de route Veerkrachtige en Zinvolle Samenleving van de Nationale Wetenschapsagenda.
Resultaten van het onderzoek vinden hun plek in de beroepspraktijk van betrokken partners, publicaties over resilience en uitvoering van meerlaagsveiligheid in vakbladen, versterking van de onderzoekpraktijk van de onderzoeksgroep en Deltares en vernieuwing van casuïstiek in het curriculum van de HZ Delta Academy.