Virtual Reality in de pijnrevalidatie, hoe, wanneer en voor wie?

Virtual Reality (VR) wordt momenteel nog maar zeer weinig ingezet binnen de IMPB. Het is daarom belangrijk te onderzoeken hoe VR kan worden ingezet en wat de ervaringen daarmee zijn. Daarom waren de onderzoeksvragen: Hoe kunnen zorgprofessional en patiënten met chronische musculoskeletale pijn VR gebruiken als toevoeging of vervanging van interdisciplinaire multimodale pijnrevalidatie (IMPR) en wat zijn de ervaringen van zorgprofessional en patiënten bij het gebruik van VR als toevoeging of vervanging van IMPR. Er is gebruik gemaakt van een actieonderzoek waarin zorgprofessionals en patiënten kunnen leren hoe, wanneer en met wie VR het best kan worden ingezet. Data is verzameld middels reflectiesessies en semigestructureerde focusgroep interviews bij CIR en Adelante. In totaal hebben 4 fysiotherapeuten, 1 ergotherapeut, 3 psychologen en 22 patiënten meegedaan aan het onderzoek. Drie iteratiecycli met 9 reflectiesessies en 8 semigestructureerde focusgroep interviews zijn uitgevoerd. Uit dit onderzoek blijkt dat VR kan worden ingezet in de diagnostische fase om nieuwe informatie te vergaren voor zorgprofessionals. Ze krijgen onder meer inzicht in pijngedachten, vermijdingsgedrag en irreële (pijn) cognities. Daarnaast kan VR worden ingezet als therapeutisch middel bij graded activity, exposure in vivo en om meer balans tussen inspanning en ontspanning te creëren. Zowel zorgprofessionals als patiënten hebben positieve ervaringen met het gebruik van VR. Zorgprofessionals kregen meer inzichten voor hun diagnostisch en therapeutisch proces en patiënten gaven aan dat bewegen weer leuk werd, het afleidt van hun klachten en het helpt om te focussen op hun ervaringen. VR kan ook thuis worden ingezet. Uit dit onderzoek blijkt dat VR kan gebruikt worden als een waardevolle toevoeging van IMPR als een diagnostische en therapeutische ondersteuning. Zowel zorgprofessionals als patiënten hadden positieve ervaringen met het gebruik van de VR. VR is kan nog niet worden ingezet als vervanging van onderdelen van IMBR.

Een op de vijf volwassenen krijgt te maken met chronische pijnklachten, waardoor de kwaliteit van leven vaak fors afneemt. Pijnrevalidatie richt zich op het verminderen van de ervaren beperkingen van deze groep patiënten; en wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de effecten robuust, doch klein-tot-matig zijn. Net als overal in de gezondheidszorg is er binnen pijnrevalidatie de push om de zorg doelmatiger te maken; eHealth, bijv. Virtual Reality (VR), zou hierin veelbelovend kunnen zijn. Over het inzetten van VR binnen pijnrevalidatie-programma’s zoals deze door CIR en Adelante worden aangeboden is nog maar weinig bekend. SyncVR biedt SyncVR-FIT aan: een gebruiksvriendelijk platform waarmee patiënten zelfstandig kunnen oefenen en toch behandelaars-feedback krijgen. SyncVR-FIT zou bruikbaar kunnen zijn om de mogelijkheden tot bewegen binnen de revalidatiesetting te vergroten, patiënten te motiveren, hen feedback te geven over hun bewegingen en generalisatie te verbeteren. SyncVR, CIR en Adelante hebben de behoefte om samen met de Universiteit Maastricht uit te zoeken of SyncVR-FIT een waardevolle toevoeging is aan de bestaande pijnrevalidatie-programma's, in welke fase en voor welke patiënt.
Om hier uitspraken over te kunnen doen, gaan binnen Adelante en CIR behandelaars de SyncVR-FIT applicatie gebruiken binnen hun programma’s, op verschillende momenten en bij patiënten met variërende kenmerken (bijv. ten aanzien van stemming, bewegingsangst, conditie). Ook gaan zij ervaring opdoen met het gebruiken van de aanvullende beweegdata die SyncVR-FIT genereert. Middels kwalitatief onderzoek (gestructureerde interviews onder zowel patiënten als behandelaars middels focusgroepen) zal de toegevoegde waarde van VR binnen pijnrevalidatie-programma’s beoordeeld worden, evenals identificatie van subgroepen van pijnpatiënten waarvoor SyncVR-FIT mogelijk zinvol is. De bevindingen worden gepresenteerd als een wetenschappelijke voordracht op een internationaal congres en een open access publicatie in internationaal tijdschrift. De bevindingen zullen vervolgens de basis vormen voor subsidie voor vervolgonderzoek om de effectiviteit van SyncVR-FIT te onderzoeken.