Maatschappelijke opgaven als de energietransitie zijn complexe vraagstukken. Technologische innovaties moeten worden ingepast in veelal bestaande stedelijke omgevingen, en voor een succesvolle transitie moeten ook bewoners de voorgestelde veranderingen omarmen.
Architecten, stedenbouwkundigen, en planologen spelen vaak een belangrijke rol in dergelijke processen. Ze zijn gewend om verschillende perspectieven bij elkaar te brengen en sociale en economische factoren te verbinden met ruimtelijk ontwerp. Ook spelen ze een belangrijke rol als verbeelders: met ontwerpend onderzoek, maquettes en tentoonstellingen verkennen ze mogelijke toekomsten. Daarmee jagen ze ook het publieke debat aan.
Deze professionals geven aan dat de huidige transitie-opgaven een toenemende complexiteit met zich meebrengen. Zij stellen dat traditionele visualisatietools zoals maquettes niet meer toereikend zijn om de wisselwerking tussen verschillende aspecten van de energietransitie goed inzichtelijk te maken. Met nieuwe tools als digital twins kan dat deels wel. Maar die schieten weer op een andere manier te kort: ze zijn gebaseerd op analyse en verwerking van harde data en richten zich vooral op technologische en infrastructurele processen van de systeemwereld. Daardoor missen ze de aansluiting bij de leefwereld van bewoners, waarin ook zachte waarden een belangrijke rol spelen.
Om bewoners te kunnen betrekken bij de energietransitie zijn betrokken partijen daarom op zoek naar nieuwe tools waarmee ze verschillende scenario’s rond complexe transitieopgaven kunnen verbeelden, en de implicaties ervan begrijpbaar en bespreekbaar kunnen maken op het niveau van de leefwereld.
Dit onderzoeksproject verkent het ontwerp van zo’n tool: Transition-Scapes. Dat zijn interactieve tentoonstellingsvormen met als doel toekomstscenario’s rond de (energie)transitie te verbeelden en voorstelbaar te maken. Met ontwerpende professionals, tentoonstellingsmakers, experts op het gebied van de energietransitie, onderzoekers en studenten gaan we een desingframework ontwikkelen voor het ontwerp en gebruik van zo’n tool.