© 2024 SURF
‘Solidaire Mode’ heeft nieuwe kennis ontwikkeld m.b.t. de manier waarop de pandemie zichtbaar heeft gemaakt dat het industriële modesysteem afhankelijk is van (1) globale ongelijkheid (de meest kwetsbare sub-sectoren en makers, m.n. vrouwen, zijn het hardst geraakt); (2) overproductie (té sterke focus op groei, en fragiele relaties in de keten) en (3) overconsumptie (groot deel ongebruikte kleding in kledingkasten, te grote hoeveelheden gedragen kleding die niet kon worden opgeslagen). Er zijn ook aanwijzingen dat er systemische revisies aan het ontstaan zijn. Het veldonderzoek (o.a. interviews met experts uit de industrie) toonde aan dat de onderlinge afhankelijkheid gezien wordt als kans om relaties te versterken binnen de keten en met NGO’s. Bedrijven zijn bewuster bezig met een minder snelle opeenvolging van collecties en met de werkomstandigheden van fabrieksarbeiders (minder tijdelijke contracten, minder overwerk, etc.). Er waren tevens aanpassingen in consumptiegedrag (minder nieuwe aankopen, meer aandacht voor repareren van kleding). Deze inzichten m.b.t. de systemische revisies zijn van belang voor het ontwikkelen van nieuwe strategieën voor lange-termijn systeemverandering, en waren input voor het design-gedreven onderzoek.
Het design-gedreven onderzoek heeft geleid tot concepten en strategieën waarmee ontwerpers en creatieve professionals de systemische problematieken rondom industriële modeproductie transparant kunnen maken, maar waarmee ze vooral ook richting geven aan alternatieve systeembenaderingen en duurzame, solidaire modepraktijken. Deze concepten en strategieën stimuleren een meer bewuste en reflectieve omgang met kleding, bijvoorbeeld in de vorm van nieuwe hybride vormen van dragen en het communiceren van mode (een draagbaar modemagazine, Anouk Beckers) of het actief betrekken van dragers bij design- en maakprocessen in participatieve workshops. Tegelijkertijd lijkt er veel potentie te zitten in nieuwe deel-, leen- en donatiesystemen, het stimuleren van lokale grassroots-initiatieven, en het vergroten van de sociaal-culturele waarde van kleding om hergebruik en kledingreparaties te stimuleren.
Op basis hiervan is een nieuw vraagarticulatieproces gestart voor een RAAK-MKB-aanvraag gericht op systeemverandering in de mode.
Sinds de coronacrisis staat de modesector op z’n kop. De kwetsbaarheid en weeffouten van de globale mode-industrie zijn zichtbaarder dan ooit, en de maatschappelijke gevoeligheid voor de gebreken van het modesysteem lijkt toegenomen. We lijken in een nieuwe realiteit te leven: een digitale werkelijkheid met fysieke afstand; en een ongekende behoefte aan aanraking, menselijk contact, en persoonlijke verbinding. Modebedrijven en ontwerpers hebben in deze veranderende context nieuwe uitdagingen en urgente vragen: Hoe kunnen we deze situatie aangrijpen om alternatieve modepraktijken te ontwikkelen die ook op de lange termijn bijdragen aan een meer ethisch en duurzaam modesysteem? Om deze uitdagingen en vragen helder in kaart te brengen - en om daarmee de huidige situatie te benutten voor de transitie naar een duurzaam en solidair modesysteem - starten we een nieuw verkennend project. Deze veranderende context vraagt om een open, exploratieve, en speculatieve benadering, om richting te geven aan een helder toekomstperspectief om de noodzakelijke, maatschappelijke transformatie van modepraktijken te realiseren. We gaan uit van de vragen van designcollectieven en ontwerpend onderzoekers (creatief-MKB) die richting kunnen geven aan nieuwe concepten en praktijken die bijdragen aan een meer bewuste en ethische omgang met mode. Deze noodzaak tot systeemverandering was er al, maar deze vragen - met betrekking tot de sociaal-culturele en ethische kant van duurzame mode - zijn nu urgenter dan ooit. Dit KIEM-project ontwikkelt nieuwe kennis en inzichten m.b.t. de nieuwe uitdagingen en urgente vragen van het mode-MKB, en ontwikkelt d.m.v. design-gedreven onderzoek richtinggevende concepten, nieuwe verbeeldingen en mogelijke toekomstscenario’s voor duurzame, solidaire modepraktijken. Doelstelling van dit KIEM-project is concreet het ontwikkelen van de vraagarticulatie en netwerkvorming ten behoeve van een RAAK-MKB-aanvraag.