Helofytensloot

AERES HOGESCHOOL HEEFT IN 2020 EEN STUW IN EEN SLOOT VAN HET ONDERZOEKS- EN PRAKTIJKBEDRIJF VAN DE HOGESCHOOL (AERES FARMS) GEPLAATST OM DAAR EEN HELOFYTENSLOOT MEE TE CREËREN. IN HET KIEM-PROJECT HEBBEN VIJF PROJECTPARTNERS HUN KENNIS EN ERVARING OP HET GEBIED VAN HELOFYTENSLOTEN GEDEELD EN IS ONDERZOEK GEDAAN NAAR DE EFFECTEN OP WATERKWALITEIT EN HET WATERMANAGEMENT VAN DE HELOFYTENSLOOT OP AERES FARMS EN DE MOGELIJKHEDEN VOOR HELOFYTENSLOTEN IN NEDERLAND.
DE VERWACHTING WAS DAT DE HELOFYTEN (PLANTEN DIE ZOWEL ONDER ALS BOVEN WATER GROEIEN) DE KWALITEIT VAN OPPERVLAKTEWATER STERK ZOUDEN VERBETEREN EN DAT IS OOK UITGEKOMEN. DE WATERKWALITEIT WERD CONTINU, ZOWEL AAN HET BEGIN ALS AAN HET EIND VAN DE SLOOT, GEMONITORD. AANVULLEND VOERDE HET WATERSCHAP NOG MAANDELIJKSE METINGEN UIT. GESTELD KAN WORDEN DAT DE WATERKWALITEIT AAN HET EINDE VAN DE SLOOT ALTIJD DUIDELIJK BETER IS DAN AAN HET BEGIN VAN DE SLOOT.
EFFECTEN OP DE WATERBESCHIKBAARHEID VOOR DE GEWASSEN IS NOG NIET GOED AANGETOOND EN DAT WERD VEROORZAAKT DOOR DE ONDERHOUDSSTAAT VAN DE DRAINS. IN EEN VERVOLGONDERZOEK WORDT HIER VERDER AANDACHT AAN BESTEED EN DAARVOOR IS INMIDDELS OOK EEN REFERENTIESLOOT INGERICHT.
ER IS STEEDS VEEL BELANGSTELLING VOOR HET CONCEPT HELOFYTENSLOOT GEWEEST EN DAT HEEFT GERESULTEERD IN EEN FLINK AANTAL PUBLICATIES EN TIJDSCHRIFTEN EN KRANTEN. OOK IS ER STEEDS MEER BELANGSTELLING ONDER AGRARIËRS EN ZIJN AL VERSCHILLENDE AGRARIËRS GEADVISEERD OVER DE MOGELIJKHEDEN OP HUN BEDRIJVEN. DAARNAAST IS ER VEEL BELANGSTELLING ONDER STUDENTEN DIE DEELS OOK MEEWERKEN AAN HET PROJECT.
HET ONDERZOEK WORDT VOORTGEZET. HET VERVOLG WORDT MEDEGEFINANCIERD DOOR HET WATERSCHAP ZUIDERZEELAND DAT OOK DE MOGELIJKHEDEN VOOR HET VERDER UITROLLEN VAN HELOFYTENSLOTEN WIL VERKENNEN.

In 2000 heeft de Europese Unie de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) opgesteld. Daarin staat dat in 2027 goede chemische en ecologische waterkwaliteit van het oppervlaktewater gerealiseerd moet zijn. Ondanks de vele maatregelen, die de afgelopen decennia zijn genomen, om de waterkwaliteit te verbeteren, zijn deze niet voldoende om in 2027 aan de KRW te voldoen.
Een simpele, maar effectieve oplossing is het toepassen van helofyten. Helofyten zijn waterzuiverende planten, zoals riet, lisdodden, en gele lis. Deze planten halen stikstof en fosfaat uit het water en vormen hiermee een natuurlijk waterfilter. Een helofytensloot, in combinatie met een stuw om het waterpeil in de sloot te regelen, zal de waterkwaliteit naar verwachting aanzienlijk verbeteren.
Aeres Hogeschool heeft in 2020 een stuw in een sloot van het onderzoeks- en praktijkbedrijf van de hogeschool (Aeres Farms) geplaatst om daar een helofytensloot mee te creëren en wil onderzoek gaan doen naar de effecten. Naast de verwachting dat met helofytensloten de kwaliteit van oppervlaktewater sterk verbeterd kan worden, geeft het de agrariër meer mogelijkheden om de vochtvoorziening van zijn gewassen te reguleren en zal de biodiversiteit van de sloot sterk toenemen. De doelstelling van dit project is dan ook het opstellen van inrichtings- en beheersplannen voor helofytensloten om een bijdrage te kunnen leveren aan bedrijfswatermanagement, waterzuivering en verhoging van de biodiversiteit van de sloten in Nederland.
In dit project zullen vijf projectpartners hun kennis en ervaring delen op het gebied van helofytensloten en onderzoek gaan doen naar de effecten op waterkwaliteit en het watermanagement van de helofytensloot op Aeres Farms en de mogelijkheden voor helofytensloten in Nederland.
Het project sluit aan bij de deelthema’s Kringlooplandbouw en Klimaatbestendig landelijk gebied van het thema Landbouw, voedsel & water van het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid van het kabinet.