© 2024 SURF
Hogeschool-docenten hebben een bovengemiddelde kans op een burn-out. In dit project zijn
ontwerprichtlijnen ontwikkeld voor een gezonde werkomgeving die de stress zou moeten reduceren.
Vanuit de Creatieve Industrie en in het bijzonder Schoots Architecten en IJsfontein is er een toenemende
behoefte aan ontwerprichtlijnen voor stress-reducerende werkruimten. Deze inzichten moeten gestoeld zijn
op ruimtelijke interventies en evaluaties ervan in de praktijk.
De onderzoeksmethode ''De empathische ontwerp cirkel'', van Mohammadi (2017), bestaande uit de 4
fasen; Verkennen/ Vertalen/ Verwerken / Valideren, is hiervoor gebruikt. Aan de hand van de inzichten
vanuit het onderzoek zijn ontwerprichtlijnen opgesteld, voor het ontwerpen van gezonde werkomgevingen
voor hogeschooldocenten.
Het doel van het project was om op basis van ontwerpend onderzoek een werkomgeving voor hogeschooldocenten te realiseren die stress-reducerend werkt.
De natuurlijke werkomgeving;
Bij de Dutch Design Week exposeerden we het eindontwerp; 'Natural Workspace'. In deze werkomgeving
wordt de docent omringd door de natuur en wordt hij geleid door het tijdsbestek van de Pomodoro time
management methode (Cirillo, 2018). De Natural Workspace ondersteunt de gebruiker om zich gedurende
25 (of 50) minuten te concentreren op het werk, waarna men wordt herinnerd om 5 (of 10) minuten pauze te
nemen. De gebruiker wordt eraan herinnerd een korte pauze te nemen door natuurlijke signalen, zoals door
ritselende planten.
Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat hogeschooldocenten worden ondersteund bij het aanhouden van
een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning. In de toekomst zou het ontwerp aanpasbaar en
gepersonaliseerd kunnen worden.
Na de validatie zijn er ontwerprichtlijnen geformuleerd die door de creatieve industrie gebruikt kunnen
worden voor toekomstige werkruimtes;
- Gebruikers door een werkritme leiden
- Gebruik natuurlijke planten in werkomgevingen
- Herinner gebruikers eraan wanneer het tijd is voor een pauze, met subtiele maar duidelijke signalen.
- Ontspannende activiteiten tijdens pauzes kunnen ademhalings- of lichamelijke oefeningen zijn.
Vanuit de Creatieve Industrie en in het bijzonder Schoots Architecten en IJsfontein is er een toenemende behoefte aan ontwerprichtlijnen voor stress-reducerende werkruimten. Deze inzichten moeten gestoeld zijn op ruimtelijke interventies en evaluaties ervan in de praktijk.
Aangezien docenten bovengemiddeld kampen met werk-gerelateerde stress, zal de doelgroep voor dit onderzoek hogeschool docenten zijn. De doelstelling van het project is dan ook om op basis van ontwerpend onderzoek een werkomgeving voor hogeschool docenten te realiseren die stress-reducerend werkt. Dit levert eerste aantoonbare resultaten op in de vorm van een in de praktijk geëvalueerde werkomgeving en daarbij behorende ontwerprichtlijnen. In een vervolgtraject kunnen deze resultaten vertaald worden naar andere werkomgevingen. De onderzoeksvraag die daarbij centraal staat is; ‘Op basis van welke ontwerprichtlijnen kunnen de werkplekken van medewerkers in het hoger onderwijs worden ontworpen, om hun werk-gerelateerde stress te verlagen?’
Als basis in het ontwerpend onderzoek, wordt de discipline-overstijgende studie van Norouzianpour (2020) gebruikt, waarin hij verschillende ontwerpstrategieën heeft opgesteld om stress te verminderen in fysieke werkomgevingen. Deze strategieën zijn nog niet eerder in de praktijk getest. Daarnaast stelt Masi Mohammadi (2017) dat middels het empathisch ontwerpproces een beter begrip kan ontstaan van hoe docenten een werkruimte ervaren en welke behoeften zij hebben als het gaat om ruimtelijke interventies. Die behoeften verschillen mogelijk per persoon, per moment en per taak, waardoor de ruimte flexibel, dynamisch en responsief zal moeten worden. Het toepassen van Ambient Intelligence (AMI) maakt het mogelijk de ruimte te personaliseren en tevens docenten aan te voelen, op behoeften te anticiperen en door subtiel van gedaante te veranderen een gezonde balans te vinden in inspanning en ontspanning bij het werken. De docent zal dus het uitgangspunt voor het ontwerpend onderzoek zijn.