Bio-Iso

Eerdere onderzoeken laten zien dat biobased isolatiematerialen toegevoegde waarde kunnen hebben, doordat zij o.a. beschikken over ‘thermo-hygrische’ eigenschappen. Deze materialen kunnen vocht vasthouden én weer vrij laten komen. Omdat hierover nauwelijks gevalideerde kennis in de Nederlandse bouwwijze beschikbaar was op een toepassing op de hele gevel was het belangrijkste gerealiseerde doel van het project het ontwikkelen en bouwen van een proefopstelling om in de toekomst verschillende biobased gevelmaterialen te kunnen testen. Hiervoor is een opstelling gemaakt bij HZ University of Applied Sciences (HZ UAS) bestaande uit 2 containers waarin de binnen- en buitenklimaatcondities tegelijkertijd kunnen worden gesimuleerd. Tussen deze containers kunnen wanden van biobased materiaal geplaatst worden. De opstelling is dusdanig groot (3 x 6 meter) dat hele geveldelen getest kunnen worden.
Verder bestaat de opstelling uit een bevochtigings-, droog- en opwarmunit en TDR-sensoren die in staat zijn om volumetrische vochtgehalte te meten. Hierdoor kan op verschillende dieptes gemeten worden hoeveel vocht het materiaal absorbeert en weer vrijgeeft over een langere periode van tijd en tijdens het blootstellen aan verschillende relatieve vochtigheidsniveaus. Dit geeft inzicht in de vochtregulerende eigenschappen van het materialen om gevalideerde prestatiegegevens te verkrijgen en de juiste bouwmethoden te identificeren waarin deze materialen het best kunnen worden toegepast.
Daarnaast zijn in het laboratorium van TU Eindhoven monsters van biobased materialen getest om de thermohygrische eigenschappen van biobased isolatiematerialen in termen van energiebalans, duurzaamheid en vochtregulering te bepalen. De nieuwe verkregen kennis en waardes van biobased materialen zoals de thermische geleidbaarheid, wateropname, vocht bufferen en volumetrische vocht gehalte zijn besproken met projectpartners in projectbijeenkomsten. Een Excelbestand waarin deze waardes zijn verwerkt geeft de producenten en partners in de keten handvatten deze materialen te gebruiken bij het ontwerpen en bouwen van duurzamere en comfortabele gebouwen. Dit bestand wordt ook gebruikt in de opleidingen Bouwkunde van HZ en Avans.

Klimaatverandering en het opraken van eindige voorraden materialen worden gezien als de grote maatschappelijke uitdagingen van onze tijd. Eén van de manieren om deze uitdagingen het hoofd te bieden is het gebruiken van biobased materialen - materialen die door de natuur worden voortgebracht, en die na gebruik weer terug kunnen worden gebracht in de natuur. Zo worden er ook in de bouw steeds vaker biobased materialen toegepast.
Producenten van biobased isolatiematerialen zoeken kwantitatieve kennis over de waarde van hun materialen in termen van energieverbruik, duurzaamheid en comfort. Kunnen hun materialen bijdragen aan een verdere verlaging van de energievraag van woningen? Aan het verduurzamen van gebouwen? Kunnen de materialen zorgen voor een beter comfort in de woning? En hoe moeten hun materialen dan gebruikt worden?
Internationale onderzoeken laten zien dat biobased isolatiematerialen toegevoegde waarde kunnen hebben, doordat zij beschikken over ‘thermohygrische’ eigenschappen. De materialen kunnen vocht vasthouden én weer vrij laten komen. Maar hoe zit dat als ze zijn toegepast in een hele gevel, in de Nederlandse bouwwijze? Hoe verhouden deze eigenschappen zich tot dampopen of dampdicht bouwen? Hierover is nauwelijks gevalideerde kennis beschikbaar. De reguliere normen en voorschriften voor het ontwerpen en realiseren van woningen houden hier geen rekening mee.
Bio-Iso wil deze kennis ontwikkelen. Centraal staat het ontwerpen en bouwen van een testopstelling bij HZ, waarmee een vijftal verschillende biobased geveldelen worden getest en beoordeeld. Hiermee krijgen de mkb’ers gevalideerde prestaties van hun materialen, en de juiste opbouw van de gevel waarin de toegevoegde waarde het beste tot zijn recht komt.
Het project wordt uitgevoerd door een mix van kennisinstellingen die ervaring hebben met het testen en beoordelen van (biobased) bouwmaterialen, samen met producenten en gebruikers, ondersteund door o.a. Bouwend Nederland en een vertegenwoordiging van de relevante normcommissie, die de projectresultaten verder zullen kunnen brengen naar de reguliere bouwsector.