De wereld is vol van werk. En we maken het goed. Toch hapert er soms iets. Krijgt ‘goed’ makkelijk de betekenis van ‘niet fout’ of perfect. Wordt het maken zomaar productie. Verdwijnt het spelen.In die ‘haperruimte’ ontdekt lector Bart van Rosmalen de mogelijkheid van een wending. In het maken, in het denken over maken. Daarbij komen de Muzen tevoorschijn en denkers als MacIntyre, Gadamer en Sennet. Het leidde tot vier volle jaren lectoraat, een festival, een theatrale lezing.En toen tot dit Cahier, ontwikkeld door het Lectoraat Kunst en Professionalisering van HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht). Een Cahier dat niet alleen maar een tekst is om te lezen, maar vooral ook een voorstelling of een opvoering is, waar je als lezer in kunt stappen. Om iets mee te maken.
Hoe kunnen professionals over de grenzen van hun disciplines heen met elkaar spreken? Die vraag komt in mijn werk centraal te staan. Onder de titel Connecting Conversations ga ik de gespreksvormen ontwerpen die nodig zijn om elkaar echt te verstaan. Daarbij gebruik ik mijn achtergrond in de muziek en het theater. Mijn kunstenaarschap, dat begon als cellist en regisseur, transformeert naar wat ik ‘Het gesprek als theater’ noem.
Hoe kunnen hooggespecialiseerde professionals in kunst, wetenschap en bedrijfsleven door hun specialistisch jargon heen breken en met elkaar in een betekenisvol verbindend gesprek terechtkomen? In dit artikel bespreek ik een specifieke gespreksvorm die op grond van deze vraagstelling is ontwikkeld in het kader van het project Connecting Conversations. Naast het lectoraat Docent van de 21e eeuw van het Koninklijk Conservatorium zijn diverse partners uit het bedrijfsleven, de kunst en de wetenschap (onder andere De Nederlandsche Bank, PricewaterhouseCoopers, Twynstra Gudde, Universiteit voor Humanistiek, Walter Maas Huis, Radio Kootwijk) bij het ontwikkelend onderzoek betrokken. Na de praktijkbeschrijving van citeren en citaatgesprek volgt een analyse op basis van het begrip sensemaking van Karl Weick. In een tweede lijn volgt een beschouwing van de citaatprocedure aan de hand van het begrip ‘kunst als spel’ dat Hans Georg Gadamer, voortbouwend op de homo ludens van Johan Huizinga, ontwikkelde. In een derde lijn wordt, met de introductie van het begrip ‘muzische professionaliteit’ de ambachtelijke kant en de noodzaak van het oefenen onderbouwd. Daarin speelt het werk van Alasdair MacIntyre een rol. Tot slot wordt het verbindende gesprek en de citaatprocedure in verband gebracht met een grotere maatschappelijke herbezinning op professionaliteit. Kort wordt daarbij de specifieke en onderscheidende bijdrage die het muziekvakonderwijs daaraan kan geven uitgelicht.
