© 2024 SURF
Het hergebruik van textiele producten is een belangrijk onderdeel van de transitie naar een duurzame samenleving en een circulaire economie. De Nederlandse overheid en de Europese commissie eisen, dat circulair ontwerp, verantwoorde productie, (her)gebruik van textiele materialen veel prominenter in de waardeketen geïntegreerd moeten worden. Door wetgeving wordt de gescheiden inzameling van textiel in 2025 noodzakelijk. Verder zal door de invoering van de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) voor textiel in 2023 de producent aangemoedigd worden om meer recyclaat te gebruiken. Op dit moment stuit de hoeveelheid recyclaat echter op grenzen: mechanische recycling (vervezeling) van textiel leidt vaak tot laagwaardigere (“open loop”) toepassingen. Door chemische recycling van textiel kunnen grondstoffen hoogwaardig (“closed loop”) in de keten worden gehouden. Veel (werk)kleding bestaat uit mengsels van katoen en polyester, zgn “polycotten”. Zuiver polyester kan op verschillende manieren chemisch worden gerecycled. CuRe™ Technologies kan polyester uit verpakkingsmateriaal omzetten naar polyester voor verschillende toepassingen. Het SaXcell™ proces kan cellulose uit katoen omzetten naar geregenereerde cellulose vezel. Beide processen werken op dit moment op pilotschaal met zuivere uitgangsmaterialen. Het upcyclen van de gemengde polycotton afvalstroom is daarmee in de praktijk nog steeds een aanzienlijk probleem.
In dit project werden de polycotton materiaalstromen van afgedankt textiel van consortiumleden geïnventariseerd en geanalyseerd op samenstelling en vervuilingen. Hierdoor kon een eerste inschatting gemaakt worden hoe deze polycotton stromen gerecycled zouden kunnen worden. Daarnaast is gekeken naar verschillende processen voor het scheiden van katoen en polyester. Uiteindelijk blijkt het hydrolyse proces het meest geschikt voor het recyclen van polycotton naar hoogwaardige afvalstromen. Polycotton doek van ziekenhuiskleding werd gerecycled naar de grondstoffen voor het maken van nieuwe geregenereerde cellulose vezels en polyester.
De betrokken MKB-bedrijven kunnen de ontwikkelde kennis gebruiken op hun eigen specifieke producten en processen. Daarnaast wordt de kennis ingezet binnen de bachelor en masteropleidingen van beide hogescholen.
Het recyclen van textielafval is een belangrijk speerpunt van de overheid in het beleidskader circulaire economie. Textiel inzameling wordt recent sterk gestimuleerd, gelijktijdig neemt de afzet van tweedehandskleding internationaal structureel af. Hierdoor moeten er andere manieren gevonden worden om textiel opnieuw in te zetten als grondstof. Mechanische verwerking wordt al toegepast, maar leidt tot laagwaardige producten en draagt onvoldoende bij aan de circulaire gedachte. Het lectoraat Smart Functional Materials van Saxion hogeschool is daarom al langer bezig alternatieve technieken te ontwikkelen om textiele afvalstromen opnieuw in te zetten. SaXcell is hiervan een belangrijke resultante, waarbij katoenafval geregenereerd wordt tot een cellulosevezel die als hoogwaardige grondstof gebruikt kan worden in de textielindustrie. NHL Stenden hogeschool en de bedrijven Cumapol, Morssinkhof en DSM-Niaga werken samen om de polyester kringloop in de kunststofindustrie te sluiten. Beide processen gaan wel uit van zuiver uitgangsmateriaal: mono-stromen van katoenafval, cq polyester afval. Het overgrote deel van textielafval bestaat echter uit garens die opgebouwd zijn uit een mix van katoen- en polyester vezels (polycotton). Het upcyclen van deze gemengde polycotton afvalstroom is daarmee in de praktijk nog steeds een aanzienlijk probleem.
Doelstelling van dit project is om binnen twee jaar de bestaande kennis in het consortium en de literatuur (TRL 3-4) op het gebied van polycotton recycling te vertalen naar een procesomschrijving (TRL 5-6), die door leden van het consortium en andere textielbedrijven omgezet kan worden naar een industrieel proces. Hierdoor kan een zeer grote fractie van het Nederlandse textielafval hoogwaardig verwerkt worden en als vervangende grondstof dienen. Hogescholen Saxion en NHL Stenden ondersteund door brancheorganisaties Modint en FTN gaan samen met het bedrijfsleven deze uitdaging aan. De betrokken MKB-bedrijven kunnen deze kennis gebruiken op hun eigen specifieke producten en processen. Daarnaast wordt de kennis ingezet voor nieuwe casuïstiek binnen de bachelor en masteropleidingen van beide hogescholen.