De afgelopen vijftien jaar zijn in Nederland diverse studies verricht naar de
uitvoering en effectiviteit van programma’s op het gebied van de voor- en
vroegschoolse educatie (VVE). De daarmee tot nu toe behaalde resultaten
zijn teleurstellend. Ter verklaring voor het uitblijven van effecten is in de
onderzoeksliteratuur onder meer herhaaldelijk gewezen op het belang
van een goede implementatie en monitoring van het programma, op het
relatief open karakter van sommige programma’s waardoor enorm veel
variatie in de uitvoering ontstaat, en op het probleem om in alle opzichten
goede vergelijkingsgroepen te vormen. Naast deze verklaringen wordt in
dit artikel gewezen op een aantal in Nederland nog te weinig onderkende
en onderzochte verklarende factoren. Het gaat daarbij om belangrijke
variabelen in relatie tot schoolrijpheid (readiness for school), te weten de
kwaliteit van leidster/leerkracht-kindinteracties, gedragsmatige aspecten
als aanpassings- en gedragsproblemen, en het belang van gezinsstructuur
en gezinsopvoeding.