Dat is vaak een uitdaging wanneer vrouwen door een ziekte een borst moeten missen. Welke prothese draag je? Monica Schlösser wil je laten zien dat je daarin keuzes hebt. Uit frustratie over een gebrek aan variëteit bedacht ze een perfect passende, 3D-geprinte borstprothese. Die is nu op de markt, mede dankzij praktijkgericht onderzoek.
Nadat bij Monica Schlösser een voorstadium van borstkanker werd geconstateerd, ging haar gedachtemolen draaien: als mijn borst eraf moet, wat komt er dan voor in de plaats? Het antwoord hierop zette haar aan tot actie. Want wat er op de schappen lag, kon voor Monica niet door de beugel. Ze kreeg hulp van onder andere CHILL en Fontys. Zo kon ze praktijkgericht onderzoek doen. Van Geleen tot Maastricht en van Zuyd Hogeschool (Limburg) tot Fontys in Eindhoven: iedereen droeg een steentje bij. Dat resulteerde in een 3D-geprinte borstprothese.
Het was schrikken toen bij Monica Schlösser een voorstadium van borstkanker werd geconstateerd. Ze vertelt: “Onderzoek moest nog uitwijzen of het een borstamputatie of een borstsparende behandeling zou worden. In die tijd ontmoette ik veel andere vrouwen die al wel een borstamputatie hadden ondergaan. Zij wilden hun leven weer oppakken en geen patiënt meer zijn.” Maar uit hoeveel protheses konden ze kiezen? De keuze bleek allesbehalve reuze.
Monica: “Het assortiment bestond uit één siliconenprothese in een standaard cupmaat. Daar moesten patiënten dan twee jaar mee doen.” Zelfs na een uitgebreide Google-expeditie kwam er niets beters boven tafel: slechts doorsnee siliconenprotheses in onaantrekkelijke huidskleuren. Dit kon niet door de beugel. Ieder lichaam is immers uniek en geen borst is hetzelfde. Het voelde niet goed voor Monica. Ze ontsprong gelukkig de dans en kreeg een borstsparende operatie. Maar het zaadje was geplant: dit moest anders. Zo ontstond het idee voor een betaalbare borstprothese op maat, gemaakt van herbruikbaar, zacht materiaal en geprint met 3D-technologie.
Van borstkanker naar meesterplan: Het ging van ervaring naar idee en vervolgens naar concept. “Het begon met het plan voor een online platform, met een app waarmee vrouwen zelf thuis hun borsten kunnen opmeten.” Het concept was er, maar er hingen nog veel vragen in de lucht.
Monica: “Was mijn idee financieel, technisch en commercieel haalbaar? Dat moest ik eerst uitzoeken.” Als startende ondernemer heb je eigenlijk geen middelen om dat grondig te onderzoeken. “Een pitch bij de Limburgse Versnellingstafels bracht uitkomst.” Namelijk via Sjef van der Horst, medeoprichter van Brightlands. Brightlands is een community van vier campussen waar ondernemers, onderzoekers en studenten samenwerken op het gebied van duurzaamheid, gezondheid en digitalisering. De Chemelot Campus, onderdeel van Brightlands, is gespecialiseerd in 3D-printen en -materialen. Zo kwam Monica terecht bij de Chemelot Innovation and Learning Labs (CHILL). CHILL heeft voor ondernemers mogelijkheden en opschaalfaciliteiten om te onderzoeken of hun ideeën toekomst hebben.
Het project belandde in een stroomversnelling en het netwerk van Monica groeide. Zo kon ze via CHILL praktijkgericht onderzoek laten doen; ook studenten haakten aan. “Door te sparren over materialen, printtechnieken, medische factoren en digitalisering, kwamen we steeds verder in het proces. Van Geleen tot Maastricht en van Zuyd Hogeschool (Limburg) tot Fontys in Eindhoven: iedereen droeg een steentje bij. Studenten Applied Science testten welk materiaal bestand is tegen zout water, transpiratievocht en deodorant. En studenten International Business maakten een praktijkcase om de commerciële haalbaarheid te onderzoeken.”
Inmiddels is Monica zeven jaar verder. “Sinds februari 2022 biedt Hashtagtwo de borstprotheses aan.” Als je een borst moet missen, dan is er nu een borstprothese die helemaal te vormen is naar jouw wens en lichaam. Monica hoopt zo de landing in een nieuw lichaam voor veel vrouwen te verzachten. “Het mooiste compliment tot nu toe kwam van een vrouw die zei dat ze eindelijk een prothese had waaraan ze de rest van de dag niet meer dacht. Ik wil alle vrouwen die hun borst moeten missen, laten zien dat er een keuze is. Hun keuze, hun lichaam, hun borst.”
Eén op de 7 vrouwen in Nederland wordt met borstkanker gediagnostiseerd, wat neerkomt op meer dan 17.000 vrouwen per jaar. Monica Schlösser is één van de vrouwen die is geconfronteerd met borstkanker. In haar zoektocht naar een prothese kwam ze tot de conclusie dat de externe protheses die momenteel beschikbaar zijn niet voldoen aan de vraag uit de markt. De huidige protheses zijn gemaakt van siliconen en hebben als nadeel dat ze te zwaar zijn, niet aansluiten op de huid en niet ademen, met slecht draagcomfort als gevolg. Vanuit duurzaamheid hebben siliconen bovendien het grote nadeel dat ze door de gecrosslinkte structuur niet te recyclen/hergebruiken zijn. In haar zoektocht naar betere alternatieven is het innovatieve idee ontstaan om protheses te personaliseren door middel van 3D printen. Daartoe heeft zij het bedrijf Shap3d Up opgericht en Zuyd Hogeschool, meer specifiek het lectoraat Material Sciences, benaderd om op basis van haar expertise op het gebied van materiaalontwikkeling en 3D printen het idee te ondersteunen. De focus van dit project ligt op de materiaalkeuze en geschikte printtechniek waarmee het doel is te onderzoeken met welke combinatie van materiaal en 3D print techniek het haalbaar is een duurzame, comfortabele en gepersonaliseerde borstprothese te verkrijgen. Een geschikte prothese kan een einde maken aan onzekerheid en aan fysieke ongemakken, want daar worden vrouwen met borstkanker al genoeg mee geconfronteerd. Het onderzoek sluit aan bij twee transitiethema’s van Zuyd, namelijk “het versterken van de vitaliteit en participatie van de bevolking, ondersteund door innovatieve technologie” en ”het substantieel reduceren van de CO²-footprint van Chemelot, duurzaam produceren”. Integratie van onderwijs en onderzoek vindt plaats door studenten samen met een coach (docent) en ervaren professional aan dit onderzoek te laten werken in Communities for Development (CfD’s).
Wereldwijd is borstkanker de meest voorkomende kankersoort onder vrouwen (WHO, 2015). In Nederland wordt er jaarlijks bij gemiddeld 17.000 vrouwen borstkanker vastgesteld (Integraal Kankercentrum Nederland, 2017), leidend tot een behandeling of mastectomie (amputatie). Veel van de vrouwen met een mastectomie dragen een externe prothese. Per jaar komen er in Nederland 4.000 nieuwe draagsters bij, mondiaal zijn dit er 500.000 (Integraal Kankercentrum Nederland, 2014). De huidige markt van externe borstprotheses wordt gedomineerd door bedrijven die al decennialang externe silicone protheses op de markt brengen waarvan het product-design al die tijd niet wezenlijk is veranderd. Veel vrouwen zijn niet tevreden over deze verkrijgbare externe borstprotheses en de bijbehorende bustehouders vanwege hun slechte draagcomfort. Daarnaast heeft een onderzoek naar lichaamsintegriteit aangetoond, dat vrouwen die een borstamputatie hebben ondergaan zichzelf en hun ‘nieuwe’ lichaam hebben geaccepteerd (Slatman, 2012) en dus heel anders omgaan met prothese. Maar tegelijkertijd heerst er nog steeds een taboe over het dragen van een (externe) borstprothese. In ‘Proud Breast!’ doet het lectoraat Industrial Design van Saxion in samenwerking met Proud Breast en het Deventer ziekenhuis onderzoek naar het ontwerpen van een natuurlijke, duurzame en praktische externe borstprothese-oplossing voor vrouwen die een mastectomie hebben ondergaan. Deze (potentiële) oplossing(en) dient niet alleen een comfortabel alternatief voor de bestaande externe (silicone) borstprotheses. Met een hele nieuwe en innovatieve prothese-oplossing willen de partners een disruptie in de markt veroorzaken en een beweging in gang zetten dat het taboe over het dragen van een (externe) borstprothese doorbreekt. In het verlengde daarvan maken we een verkenning naar de vraag hoe de prothese (inclusief de prothese bustehouder) vervolgens in de markt gezet kan worden.
